Katedra Geografii Krajobrazu

Zmienność dobowa i sezonowa stresu ciepła (na podstawie UTCI) w masach powietrza typowych dla Środkowej Europy: przykład z Warszawy

Okoniewska M., 2021, Daily and seasonal variabilities of thermal stress (based on the UTCI) in air masses typical for Central Europe: an example from Warsaw, International Journal of Biometeorology - 2021, Vol. 65, pp. 1543-1552, Punktacja MNiSW: 100.000

Tłumaczenie: Zmienność dobowa i sezonowa stresu ciepła (na podstawie UTCI) w masach powietrza typowych dla Środkowej Europy: przykład z Warszawy.

Celem badań było porównanie dobowego oraz sezonowego przebiegu obciążenia cieplnego występującego w Europie Środkowej w zależności od napływającej masy powietrza. Do analizy wykorzystane zostały dane z Warszawy (reprezentującej obszar Niziny Środkowoeuropejskiej) z lat 1991-2000, z ośmiu terminów obserwacyjnych (tj. godzin: 06, 03, 09, 12, 15, 18, 21 UTC), obejmujące temperaturę powietrza (°C), ciśnienie pary wodnej (hPa), prędkość wiatru (ms-1) oraz zachmurzenie (%). Na podstawie danych obliczono uniwersalny wskaźnik obciążenia cieplnego (UTCI, °C), który następnie uśredniono dla poszczególnych miesięcy i czterech rodzajów mas powietrza atmosferycznego: polarnego morskiego, arktycznego, polarnego kontynentalnego i zwrotnikowego. W badaniach przeprowadzono analizę różnic w dobowych przebiegach uśrednionych wartości uniwersalnego wskaźnika obciążenia cieplnego między masami powietrza, a także określono częstość dni z różnym rodzajem obciążenia cieplnego w poszczególnych masach powietrza. Analizy wykazały, iż w warunkach środkowej Europy największe zróżnicowanie dobowe warunków biotermicznych występuje pomiędzy masami powietrza polarnego kontynentalnego i zwrotnikowego wiosną oraz jesienią. Ponadto odnotowano znacznie większe zróżnicowanie warunków biotermicznych między masami w godzinach dziennych niż nocnych, zwłaszcza w ciepłej połowie roku. Obciążenie cieplne z jakim można spotkać się na obszarze Europy Środkowej waha się od „nieznośnego stresu zimna” zimą w godzinach nocnych i wczesnorannych, do „bardzo silnego stresu ciepła” latem w południe. Skrajne obciążenia termiczne organizmu związane są przede wszystkim z masami powietrza kontynentalnego i arktycznego oraz zwrotnikowego. Najbardziej optymalne warunki biotermiczne występują w czasie adwekcji powietrza polarnego morskiego.   

Link do artykułu - https://link.springer.com/article/10.1007/s00484-020-01997-8